Bashkepunimi Italian per Zhvillim ne Shqiperi
Kooperacioni Italian per Zhvillim eshte i pranishem ne Shqiperi qe nga viti 1991, per te ndihmuar autoritetet shqiptare ne zhvillimin dhe stabilizimin e vendit dhe per te lehtesuar arritjen e objektivave të demokratizimit, ndertimin e institucioneve socio-ekonomike dhe te integrimit evropian.
Me nje angazhim total prej rreth 300 milione Euro, Italia eshte sot donatori i pare dypalesh dhe e treta ne menyr apsolute pas Bashkimit Evropian dhe Bankes Boterore me mbi 70 iniciativa aktive.
Eshte e mundur të identifikohen tri faza per angazhimin e Italise ne fushen e bashkepunimit per zhvillim. Faza e pare mbulon emergjencat e viteve '90, i dyti lidhet me forcimin e procesit te zhvillimit socio-ekonomik të vendit, faza e trete, e cila u hap kohet e fundit me nenshkrimin e Protokollit te Bashkepunimit 2010-12, kerkon te mbeshtese Shqiperine ne procesin e integrimit evropian.
Si pasoje e renies se regjimit komunist, Kooperacioni Italian perballoi situaten emergjente humanitare duke kontribuar me ndihma dhurate, kryesisht ushqimore dhe duke plotesuar nevojat kruesore, si pjese e misionit nderkombetar Pelikani. Gjate viteve '90 angazhimi italian vazhdon me ndihmen ne menaxhimin e emergjencave dhe pjesemarrjen ne misionet e ardhshme te ndihmave humanitare, te gjithe nen komanden italiane. Ne krizen e vitit 1997 per shkak te renies se skemave piramidale financiare, Kooperacioni Italian ka ndermarre veprime ne kuader te operacionit Alba per te shperndare ndihma dhe rivendosjen e sherbimeve per rimekembjen e infrastruktures. Në vitin 1999, per shkak te gjendjes se jashtezakonshme si pasoje e fluksit te refugjateve nga Kosova, Kooperacioni Italian ka marre ne vend te kesaj, pjese ne misionin Ylberi. Ne kete faze, pavaresisht nga vazhdimimi i nje situate emergjente, Kooperacioni Italian hedh bazat per ndihme te drejtperdrejte ne favor te masave te hartuara per te promovuar nje zhvillim te vete-qendrueshem ekonomike, bazuar ne nje ekonomi tregu, sipas angazhimeve te ndermara ne Komisionin e Perbashket per bashkepunim midis Italise dhe Shqiperise.
Protokolli i Bashkepunimit per Zhvillim ne vitin 2002 e fillon fazen e dyte te angazhimit te Bashkepunimit Italian ne Shqiperi. Me nje total prej rreth € 202.000.000 ne formen e kredive ne ndihme (160 M €) dhe dhurate (42 M €) per qeverine shqiptare, programimi i Protokollit fokusohet ne proceset e zhvillimit, duke kontribuar ne nevojat per te pershtatur infrastrukturen e vendit per nje rritje socio-ekonomike. Italia financion aktiviteteve ne sektorin e burimeve te energjise, transportit, infrastruktures dhe atij idrik, por edhe ne favor te zhvillimit te sektorit privat, rregullimin e sherbimeve sociale dhe forcimi i institucioneve. Per me teper, ne kete faze, Kooperacioni Italian ka mbeshtetur nje sere nismash te tjera, zbatohen nga agjensite nderkombetare, OJQ-ve apo vete institucioneve shqiptare, qe kane per qellim perkrahjen e popullates me te rrezikuar dhe ne fusha te tilla si arsimi, shendetesia, trajnim profesional dhe te barazise gjinore.
Nenshkrimi i Protokollit te Bashkepunimit për Zhvillim per vitet 2010-2012 ka hapur fazen e trete te aktiviteteve te Bashkepunimit Italian ne favor te integrimit evropian te Shqiperise. Ne vitin 2009 qeveria shqiptare paraqiti kandidaturen e saj per antaresimin ne BE. Bashkepunimi Italian do te mbeshtese objektivat e antaresimit nepermjet nderhyrjeve ne baze te protokollit te ri per nje total prej 51 milion Euro. Siç eshte rekomanduar nga kalendari nderkombetar per efektivitetin e ndihmave nga Kodi i Sjelljes per ndarjen e punes ne politikat e bashkepunimit per zhvillim, Protokolli fokusohet vetem ne tre fusha:
- zhvillimin e sektorit privat permes linjes se kreditit, tashme operacional ne mbeshtetje te ndermarrjeve te vogla dhe te mesme;
- zhvillimin rural nepermjet programit te modernizimit te bujqesise;
- zhvillimit social nepermjet programit te konvertimit te borxhit.
