Që nga viti 1999, Bashkëpunimi Italian është aktiv në Kosovë, fillimisht me ndërhyrje emergjente dhe më pas duke zgjeruar angazhimin e tij në sektorë strategjikë për zhvillimin e vendit. Përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim në Zhvillim (AICS) dhe veçanërisht Zyrës Rajonale në Tiranë, Italia ka konsoliduar praninë e saj, duke kontribuar në mënyrë të rëndësishme në përparimin kulturor, ekonomik, politik, social dhe arsimor të Kosovës.
Aktivitetet e Bashkëpunimit Italian janë pjesë e një vizioni më të gjerë, që synon jo vetëm mbështetjen e Kosovës, por edhe promovimin e zhvillimit të integruar të gjithë rajonit të Ballkanit Perëndimor, duke pasur si qëllim hyrjen e secilit vend në Bashkimin Evropian. Kjo qasje lehtëson krijimin e sinergjive dhe kontribuon në një rritje të ekuilibruar dhe të qëndrueshme.
Fushat kryesore të ndërhyrjes përfshijnë:
– Mjedisi dhe Turizmi i Qëndrueshëm: Italia mbështet nismat që synojnë mbrojtjen e mjedisit dhe promovimin e turizmit të qëndrueshëm, duke nxitur zhvillimin e shtigjeve dhe itinerareve kulturore me rëndësi ndërkombëtare. Këto projekte synojnë krijimin e mundësive ekonomike për komunitetet vendore, duke zhvilluar një turizëm ekologjik që vlerëson burimet natyrore dhe kulturore pa kompromentuar qëndrueshmërinë afatgjatë. Aktualisht është në proces projekti “NaturKosovo: Kapitali Natyror dhe Kulturor në Kosovë dhe Zhvillimi i Turizmit të Qëndrueshëm të Via Dinarica“, me një vlerë prej 1.8 milionë euro. Ky projekt synon të vlerësojë burimet kulturore, historike dhe natyrore të Kosovës, duke gjeneruar zhvillim të qëndrueshëm dhe krijuar vende të reja pune për komunitetet lokale. Iniciativa mbështet gjithashtu institucionet lokale në menaxhimin e turizmit dhe promovon seksionin kosovar të Rrugës Dinarike.
– Shëndetësia: Përmirësimi i sistemit shëndetësor në Kosovë është një nga objektivat kryesore të Bashkëpunimit Italian. Ndërhyrjet synojnë përmirësimin e infrastrukturës shëndetësore, duke përmirësuar cilësinë e shërbimeve të ofruara për qytetarët. Theksi i veçantë vihet në parandalimin e infeksioneve spitalore, përdorimin racional të antibiotikëve dhe forcimin e laboratorëve të mikrobiologjisë. Këto projekte kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në shëndetin publik, duke përmirësuar sigurinë e pacientëve dhe ulur kostot për sistemin shëndetësor kombëtar.
Aktualisht është në zhvillim projekti “Mbështetje për Sistemin Shëndetësor të Kosovës“, që synon krijimin dhe funksionalizimin e repartit të kardiokirurgjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, me një financim prej 3.069.900 euro. Ky ndërhyrje synon përmirësimin e cilësisë së shërbimeve spitalore, me një ndikim të drejtpërdrejtë në shëndetin publik.
– Kultura dhe Kreativiteti: Përmes programeve që mbështesin sektorin kulturor dhe kreativ, Bashkëpunimi Italian kontribuon në forcimin e dialogut ndërkulturor dhe zhvillimin socio-ekonomik të vendit. Kultura shihet si një mjet i fuqishëm për të favorizuar kohezionin social, ruajtjen e traditave lokale dhe krijimin e mundësive të reja ekonomike të lidhura me industrinë kreative. Aktualisht është në fazën e zbatimit projekti “Kultura dhe Kreativiteti për Ballkanin Perëndimor” (CC4WBs), me një vlerë prej 8 milionë euro, financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatuar në bashkëpunim me UNESCO-n dhe British Council. Qëllimi i këtij programi është promovimi i dialogut ndërkulturor dhe përmirësimi i ndikimit socio-ekonomik të sektorit kulturor në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë Shqipërinë, Bosnje dhe Hercegovinën, Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë.
– Bujqësia dhe Zhvillimi Rural: Bashkëpunimi Italian punon për të mbështetur planifikimin territorial pjesëmarrës, duke përfshirë komunitetet lokale në procesin vendimmarrës. Qëllimi është fuqizimi i institucioneve lokale përmes krijimit të bio-distrikteve dhe promovimit të praktikave bujqësore të qëndrueshme. Vëmendje e veçantë i kushtohet harmonizimit legjislativ me standardet e Bashkimit Evropian në fushën e sigurisë ushqimore dhe qëndrueshmërisë mjedisore, në mënyrë që të favorizohet procesi i integrimit të Kosovës në strukturat evropiane.
Duke parë të ardhmen, Bashkëpunimi Italian në Kosovë do të fokusohet në një seri projektesh kyçe, të cilat synojnë t’u përgjigjen nevojave të vendit dhe të mbështesin rrugën e tij të rritjes dhe zhvillimit. Fushat kryesore të ndërhyrjes përfshijnë:
– Punësimi i të rinjve: Një vëmendje e veçantë do t’i kushtohet promovimit të punësimit të të rinjve, me ndërhyrje që synojnë krijimin e mundësive të punës në sektorë në zhvillim si turizmi dhe mikpritja. Përmirësimi i aftësive profesionale të të rinjve përbën një element thelbësor për zhvillimin ekonomik dhe social të Kosovës, duke kontribuar në uljen e papunësisë dhe promovimin e qëndrueshmërisë ekonomike. Së shpejti do të fillojë projekti “Horeca Kosovo – Ho(Spitable) Re(Silient) Ca(Pable)”, me një financim prej 4 milionë euro, i cili do të zbatohet nga Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) për të nxitur integrimin në punë të të rinjve kosovarë.
– Arsimi parashkollor: Do të vazhdojë angazhimi për forcimin e sistemit arsimor, veçanërisht në fushën e arsimit parashkollor, me qëllim përmirësimin e qasjes dhe cilësisë së shërbimeve arsimore për fëmijët. Arsimi parashkollor shihet si një faktor kyç për të garantuar mundësi të barabarta që nga fëmijëria dhe për të formuar brezat e rinj të qytetarëve. Së shpejti do të nisë projekti “PEDAKOS II – Mbështetje për Arsimin Parashkollor në Kosovë“, i cili parashikon një buxhet prej 1 milion euro dhe përfaqëson fazën e dytë të një ndërhyrjeje të mëparshme në mbështetje të Ministrisë së Arsimit të Kosovës, me qëllim përmirësimin e qasjes dhe cilësisë së shërbimeve arsimore për fëmijët.
– Ruajtja e mjedisit dhe menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore: Mbështetja për mbrojtjen e mjedisit dhe menaxhimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore do të mbetet një prioritet. Ndërhyrjet e reja do të përqendrohen në zhvillimin e modeleve të turizmit ekologjik dhe mbrojtjen e zonave natyrore me vlerë të veçantë, për të siguruar që zhvillimi ekonomik të ecë paralelisht me mbrojtjen e mjedisit.